Het gevecht met trage bestuurlijke molens

De zestig leden van Wooncoöp De BinnenHaven willen in Almere Haven honderd tot 120 betaalbare woningen bouwen. Wat zeven jaar geleden begon met de inschrijving op een prijsvraag van de rijksbouwmeester en de Gemeente Almere is uitgemond in een burgerinitiatief: Almeerders die samen een woongemeenschap willen realiseren. Een bevlogen gesprek met Marjan Heidstra en Ym de Roos.

Het gaat niet goed met het tempo waarin Almere woningen bouwt. Almere heeft met het rijk, de Metropool Regio Amsterdam en de provincie afgesproken om van 2010 tot 2030 te zorgen voor 60.000 extra woningen. Volgens de Woonvisie uit 2020 bouwt Almere 2450 woningen. In de afgelopen vijf jaar heeft Almere gemiddeld nog niet 1800 nieuwe woningen gehaald. Dat er grote hobbels zijn als Almeerders een goed plan hebben, bewijzen de initiatiefnemers van wooncoöp De BinnenHaven.

Marjan en Ym vullen elkaar vaak aan: “Het begin van ons initiatief ligt in 2017. Toen heeft Almere meegedaan met een prijsvraag van de rijksbouwmeester. Architect Peter van Assche kwam toen met zijn project ‘Who Cares’. Een idee voor een hedendaags hofje. Dat project was een van de uitblinkers. Marjan is een betrokken Almeerder en was aanwezig bij de prijsuitreiking. Zo is het contact met Peter ontstaan. Via mond-tot-mondreclame bleek dat er veel belangstelling was voor het project.

Roodschrift: En hoe is het van een gewonnen prijsvraag tot een echt project geworden?

Ym: “We hebben een coöperatieve vereniging opgericht. Die heeft momenteel zestig leden. Vanwege de grote belangstelling hebben we tijdelijk een ledenstop moeten instellen. De leden betalen een inschrijfgeld van € 300 en daarna maandelijks € 10. De leden kennen elkaar vaak uit het Almeerse Sociaal Domein.

Roodschrift: Dat inschrijfgeld en de maandelijkse bijdrage zal niet genoeg zijn om het hele project te financieren. Hoe gaan jullie dat doen en hoe blijft het betaalbaar?

Marjan: “Een deel van de leden beschikt zelf over vermogen. Dat zullen ze in de vorm van obligaties uitlenen aan de coöperatie. De rest van de benodigde centjes gaat de coöperatie lenen bij een bank, via crowdfunding en via andere financiers. De wooncoöp hoeft geen winst te maken. De hurende leden betalen alleen maar de kosten van het project. Die kosten zullen de leden als huur aan de coöperatie betalen. Zodra de kosten duidelijk zijn is de huur ook duidelijk.”

Roodschrift: Hoe ziet het project eruit? Wat gaat wooncoöp De BinnenHaven bouwen?

Ym: “Dat worden honderd tot 120 betaalbare woningen met van alles er omheen. Zo komen er tien plaatsen voor Almeerders met een beperking, een buurthuis en gemeenschappelijke ruimtes. De toekomstige bewoners zullen deels zowel jongeren, als leden van middelbare leeftijd en senioren zijn. De BinnenHaven zal volledig duurzaam en energieneutraal zijn.”

Roodschrift: Wooncoöperaties hebben meestal niet alleen het doel om te zorgen voor een dak boven het hoofd. Hoe is dat met De BinnenHaven?

Marjan en Ym vertellen samen: “We zijn nu al actief in de buurt. Zo maken we maandelijks de omgeving van de speeltuin schoon en doen we mee aan Burendag. De BinnenHaven is betrokken bij Havenhart 2.0 en we hopen met onze gemeenschappelijke ruimte de functie van een buurthuis te kunnen vervullen.”

Roodschrift: Voor een bouwproject heb je een basis nodig: grond. Hoe is dat gegaan?

Marjan: “Bij het vinden van een locatie zijn oudgedienden van Almere behulpzaam geweest. Uiteindelijk is ons oog gevallen op het een terrein bij de sporthal in Haven. Lekker groen en mooi centraal. Maar dat heeft behoorlijk wat voeten in de aarde gehad.”

Roodschrift: Het was voor een particulier initiatief dus geen gelopen race, terwijl Almere zegt dat het juist voor dat soort initiatieven open te staan?

Ym: “We hebben nu te maken met de derde/vierde projectleider. En dat is alweer een externe. Die moet ook de weg in het stadhuis weer zien te vinden. Omdat er geen schot in de zaak zat hebben we ten einde raad in april 2022 een brandbrief naar burgemeester en wethouders en de gemeenteraad gestuurd. Dat heeft gezorgd voor actie van politieke partijen. En het lijkt erop dat alles goed komt. Maar dat is nog niet zeker. Het wachten is nu weer op de publicatie dat de gemeente voornemens is de grond te verkopen aan De BinnenHaven. Dat zou nodig zijn vanwege een rechterlijke uitspraak, het Didam arrest. Dat lijkt de laatste beer op de weg te zijn voor ons project.”

Een dag na het interview laten de dames weten goede hoop te hebben op realisatie van De BinnenHaven. In de conceptbegroting van de gemeente voor 2024 staat de ‘start realisatie Experiment Who Cares – project De BinnenHaven –‘ vermeld als een van de mijlpalen.

Wie meer wil weten over De BinnenHaven kan via https://www.debinnenhavenalmere.nl meer informatie lezen.