De gemeenteraad laat een onderzoeker bekijken wat er gebeurd is met de Floriade. Zou de internationale expositie € 100 miljoen hebben gekost? Kijkt de onderzoeker ook naar de opbrengst? Heeft Almere wel vaker projecten gezien die meer hebben gekost dan gedacht? 

Jeroen Oosterheert, opgevallen als journalist in Almere, woordvoerder voor Almeerse wethouders en vandaag de dag communicatieadviseur voor verschillende gemeentes, is ook actief als fractieondersteuner van Leefbaar Almere. Jeroen is goed op de hoogte van veel grote projecten die de stad beleefde – de Floriade op de eerste plaats. Hij legt de vinger op nogal wat zere plekken.

Het is een zonnige zaterdagmiddag als Roodschrift hem ontmoet op een terras aan de Sluiskade in Almere-Haven. Jeroen zit aan een tafeltje met een Spa rood. Roodschrift kiest een tripel. 

Roodschrift: Denk jij dat de kosten van de Floriade beperkt blijven tot 100 miljoen euro?

Jeroen: Ik schat in dat er nog wel meer kosten zijn. In mijn Almeerse tijd heb ik gemerkt dat gemeentelijke afdelingen niet altijd op een goede maar  veel te omslachtige manier samenwerkten. Daardoor liepen kosten nodeloos op. Soms zijn kosten niet op de rekening  van de Floriade terecht gekomen. Overigens is het niet mogelijk om de rekening nu al op te maken. De BV blijft bestaan voor de ontwikkeling van de woonwijk. Dat kan nog zorgen voor fiscale meevallers van meerdere miljoenen. 

Roodschrift: Het aantal bezoekers is toch duidelijk tegengevallen?

Jeroen: De ambities, de plannen en de uitvoering bleken te krap in de tijd te zitten. Dat had niet gehoeven. Al waren sommige ambities ook wel heel groot. Daar staat tegenover dat Almere nu een fraai stadpark rijker is. Ongeveer de helft van het Floriade-terrein was vroeger voor een wandelaar niet toegankelijk. Je had een boot nodig om op Vogeleiland te komen. Nu is het hele park bereikbaar voor iedereen.

Er is een probleem ontstaan bij het bouwen van de woonwijk. Die wijk komt er op termijn en met de opbrengst kan Almere een deel van de kosten dekken. Dit college, zonder de VVD, wil zelfs zorgen voor 40 procent sociale huur in plaats van 20. Dat vind ik heel spannend en heeft maatschappelijk veel waarde.

En dan heb ik nog niet over andere voordeeltjes van de Floriade: het rondje Weerwater, de renovatie van het station in Almere Stad en de versnelde verdubbeling van de A6. Dat is allemaal niet in geld uit te drukken, maar wel te danken aan de Floriade. Zonder de Floriade had Almere ook geen groene spelddragers gekend. De Floriade heeft gezorgd voor groen sociaal cement. En zo is duurzaamheid echt in ons denken verankerd. De principes van de groene stad worden echt heel breed gedragen.

Roodschrift: Het lijkt er op alsof de Floriade het enige grote project is met een resultaat dat niet naar verwachting is gelopen. Klopt dat? 

Jeroen: Je hoort weinig over andere projecten die niet goed aflopen. Niet iedereen heeft de behoefte om tegenvallers aan de grote klok te hangen. Toch zijn die er altijd geweest.  Denk maar aan de gesubsidieerde villawijk Overgooi. Het bouwen van nieuwe wijken is een van de inkomstenbronnen van de gemeente Almere. Overgooi heeft gezorgd voor grote verliezen bij het Almeerse grondbedrijf. Overgooi zou na twintig jaar vol staan met 800 tot 900 villa’s.  Vierentwintig jaar later staat er nog niet de helft en heeft de gemeente een verlies van zo’n € 45 miljoen moeten nemen.

Roodschrift: Was Overgooi niet een idee van een D66- en VVD-wethouder?

Het tweede plan voor het Manifestatieveld is nu weer afgestoft. De uitbater van de Jutter verkeert nog steeds in onzekerheid. Hij heeft al wel de zekerheid dat hij zijn advocaatkosten bij de gemeente kan declareren. Dat loopt op tot boven een ton in euro’s. Dat moeten we toch niet willen. Wees nou eens duidelijk met wat we willen.
En dan zijn er natuurlijk nog een museum M en de jongste ruïne van Nederland: het kasteel. Die hebben Almere allebei ook vele miljoenen gekost. Almere heeft voldoende proefballonnetjes gehad. Er moeten woningen worden gebouwd en met het onderwijs gaat het niet goed. Het lerarentekort en huisvesting zijn zaken waar we echt iets mee moeten.

Roodschrift: Volgens de voorzitter van de enquêtecommissie Omniworld heeft dat sportieve idee ruim € 25 miljoen gekost. Als het goed is zijn daarin de bouwclaims van ontwikkelaars niet begrepen.

Jeroen: Omniworld was ook een idee van VVD-wethouders. Stoppen met dat megalomane project was een van de verkiezingsbeloften van Leefbaar Almere in 2002. En die belofte heeft Leefbaar dankzij de kiezers toen waar kunnen maken. Zo is een nog groter debacle voorkomen. Dat soort wilde ideeën die te mooi waren om waar te zijn, zijn vervolgens wel door een heel college en de gemeenteraad akkoord verklaard.   

Roodschrift: Onder het contract voor het bouwen van het Alnovum staan de handtekeningen van een wethouder van D66 en de VVD. Voor dat gebouw heeft de gemeente uit eigen zak ruim € 20 miljoen betaald. Na het vertrek van de eerste huurder zorgde dat pand jarenlang voor een tekort van € 500.000. De verkoop ging niet door omdat aan de koper een luchtje kleefde. Seminarie BV kwam wel door de lokale BIBOB-toets en niet door de landelijke. 

Jeroen: Sinds de gemeente Oekraïners opvangt is dat jaarlijkse tekort van het Alnovum verdwenen als sneeuw voor de zon. Soms heeft Almere mazzel. Het laat mij zien dat we zorgvuldiger met het geld van de Almeerders moeten omgaan. Al mag er soms ook best een maatschappelijk risicootje worden genomen. Het buitenbad is daar wat mij betreft een voorbeeld van. We praten er al heel lang over, er  is een heel breed draagvlak en volgens mij hebben we alles wel in beeld om te beginnen met bouwen.