Ferme taal en hoge ambities begeleiden besluiten over een verbinding die het IJmeer kruist. Het is de snelste weg naar de bouw van duizenden nieuwe woningen in de laatste kern van Almere: Pampus.

De eerste huizen zouden er in 2028 kunnen staan schatte een provinciebestuurder. En de toen pas aangetreden burgemeester mikte op zijn eigen ambtstermijn voor de fundering van de IJmeerlijn.

Een autoweg langs een ov-lijn is een eis van Flevoland. De gemeenteraad verbond het brede asfalt als voorwaarde aan de bouw van duizenden woningen. Stoere standpunten ten spijt is nooit onzekerder geweest of de oeververbinding er komt – zelfs zonder de autovariant.

Farley Asruf, PvdA-raadslid in Amsterdam, door Roodschrift geraadpleegd, adviseert Almere vooral geen andere opties uit te sluiten. Hij weet alles van de strepen op de kaart tussen zijn stad en de onze, waar hij door familiebanden goed bekend is. “De prioriteit van Amsterdam ligt minder bij het IJmeer. We hebben hier veel plannen voor infrastructuur. Want Amsterdam heeft te maken met groei van de stad, maar we moeten net zo goed rekening houden met de mensen die hier elke dag naartoe komen. Verkeer uit de regio moeten we afvangen en goed laten aansluiten op het ov. Die IJlijn kan in de toekomst belangrijk zijn, maar nu is het geld er niet.”

“Houd er serieus rekening mee dat het plan van tafel gaat. Dat is één van de opties op de lange termijn”, schat Asruf in. Terwijl de ideeën al oud zijn. Oud-PvdA-raadsleden uit Almere herinneren zich een vrijdagmiddag in Amsterdam, begin deze eeuw, waar zij een gedetailleerde meterslange maquette konden bestuderen. En sindsdien hebben nogal wat planologen en architecten zich gestort op de aansluitdijk van Almere Pampus.

Hoe de sleutel voor tienduizenden woningen er idealiter uitziet, daar heeft raadslid Leida Höhle wel een beeld bij: “Een metrotunnel met ruimte voor snelfietsverkeer en nadrukkelijk géén autoweg”, droomt ze hardop. Weer helemaal wakker realiseert zij zich dat een tunnel zeker te duur is als er al geen geld is voor een brug.

Vasthouden aan een autoweg langs het spoor vindt Leida een “achterhoedegevecht”, zegt ze. “Los van het feit dat wij daar niet voor zijn, het gaat gewoon niet lukken. Dan komt Pampus er niet. Want we moeten het niet onmogelijk maken dat de brug in Amsterdam kan aansluiten.”

Houd er serieus rekening mee dat het plan van tafel gaat.

Farley Asruf – PvdA Raadslid Amsterdam

De autovariant moet Almere beslist vergeten, vindt D66-raadslid Spencer Alberg. Hij noemde dat in de raad al eens “trekken aan een dood paard.” Tegen Roodschrift zegt hij: “Voor mij is wel duidelijk waar het heen gaat. Elk onderzoek zegt: een autoweg is duur en levert maatschappelijk niet veel op. Volgens mij is het een kwestie van tijd eer de provincie en onze gemeenteraad dat accepteren. En, niet onbelangrijk, Amsterdam wil het niet. Rijkswaterstaat wijst het af, omdat zo’n weg meer drukte oplevert op de ringweg A10. Die slibt dicht.” Hij noemt het ook veelzeggend dat Gedeputeerde Staten niets zien in een autoweg.

De ontsluiting van het toekomstige stadsdeel moet volgens Alberg gezocht worden in alternatieven voor autoverkeer. Het idee van Leefbaar Almere en het CDA om minder woningen te bouwen, wijst hij af. “Je kunt ook denken aan een grotere capaciteit voor de A6. Dat moeten we goed verkennen, want Pampus wordt het grootste woningbouwproject van Nederland.”

Zo kijkt ook Leida tegen de kwestie aan. “Het extra autoverkeer dat Pampus oplevert moet op de een of andere manier via de Hollandse Brug worden afgewikkeld en aansluiten op de bestaande infrastructuur. En wij willen de inwoners van Pampus en andere Almeerders stimuleren gebruik te maken van het openbaar vervoer. Dat heeft ook voordelen voor milieu en de gezondheid.” Voorwaarde vindt ze dat de gemeente het de forensen mogelijk maakt te auto te laten staan. “We moeten investeren in goed, schoon en veilig openbaar vervoer – dat vaak én de hele dag én nacht rijdt, zoals in andere steden met hoogstedelijke milieus.”

Leida: “Op basis van modellen verwachten we dat hoogstedelijke milieus over het algemeen minder auto’s tellen. Daar wordt ook voor Pampus op aangestuurd. Het wordt spannend of die modellen uitkomen.”

Ze legt uit dat het laatste stadsdeel van Almere niet gebouwd wordt volgens een blauwdruk van traditionele wijken als Parkwijk en dat heeft ook gevolgen voor de autodichtheid en het ov-gebruik. “We spreken over Pampus al lang over een hoogstedelijk gebied met hoogbouw en veel groen, omdat we andere woonmilieus willen toevoegen aan het bestaande aanbod. Daar is de PvdA enthousiast over. Het heeft ook te maken met demografische ontwikkelingen. De behoefte aan woningen voor kleine huishoudens groeit. Daarvoor is een type woningen nodig dat daarbij aansluit.”

In de gemeenteraad zou teveel gehecht worden aan oude uitgangspunten zoals laagbouw en een auto voor de deur, zegt ook Alberg van D66. “Ze willen voorkomen dat Pampus een ándere wijk wordt, maar elk stadsdeel van Almere is anders.”

“Wat het CDA en Leefbaar voorstellen roept ook de vraag op waar je dan wél de duizenden woningen kunt bouwen die in Pampus in mindering zouden worden gebracht. Met 15-duizend woningen los je de woningnood niet op en Almere heeft niet veel plekken meer om grote aantallen toe te voegen.”
“Wij kiezen met zo’n verbinding voor de meest duurzame investering”, klinkt het vanuit de Stopera, rekening houdend met toekomstige ontwikkelingen. Als ooit iedereen elektrisch rijdt, maak je andere afwegingen, is de gedachte.

Aan deze kant van de brug zegt Leida het standpunt van Amsterdam wel te begrijpen. “Maar als regio zeg ik: geef wél voorrang aan Pampus. Als je kijkt naar het oplossen van de woningnood, toch een prioriteit van het rijk, zeg ik dat we het samen met Amsterdam kunnen regelen. Dan is het niet realistisch vast te houden aan de autoweg.”