LA: "We mogen best steviger met ontwikkelaars omgaan"
Marco de Kat is sinds 2005 actief voor Leefbaar Almere. Hij is als fractievoorzitter de opvolger van Kees Ahles. Kees is wethouder geworden in het college dat de meeste wethouders ooit in Almere kent. Marco is al langer aanwezig in de politieke arena. Van 2014 tot 2018 was hij raadslid, later ook als vervanger van Frits Huis. Nu is hij raadslid en fractievoorzitter. Marco was onder meer de drijvende kracht achter het Tiny House-project in Poort. Samen met zijn handige partner bewoont Marco in Oosterwold drie tot woning omgebouwde scheepscontainers.
Roodschrift: Passend wonen is een recht, geen winstmodel.
Marco: Ik zie wonen als een grondrecht. Maar ik besef dat de wereld niet zo mooi is dat dit voor iedereen geldt. En dan stel je gelijk de vraag wat is passend? In de mooie wereld zou dat betekenen voor iedereen geen kartonnen doos maar een goed dak boven je hoofd. Wat passend is bepalen de mensen zelf. Je moet zorgen voor voldoende betaalbare woningen. Doorstroming van groot wonen naar een kleinere woning kan daar bij helpen. In mijn eentje zou ik ook kiezen voor dertig vierkante meter. Mensen maken zelf die afweging en kiezen voor zichzelf wat passend is. Hetzelfde geldt voor wat wil je precies, keuze voor een flat of een huis met een tuintje.
Roodschrift: Hugo de Jonge wil voor de huur boven de € 520 geen huurtoeslag meer te geven. Huurders met een inkomen tot 120 procent van het minimum krijgen eenmalig een huurverlaging tot dat niveau. Is dat geen aanslag op de passende voorraad?
Marco: Dit is een heel slecht idee. Het beoogde doel is om doorstroming te bevorderen, maar dit gaat alleen om geld. Als je kijkt naar de invloed van woonkosten inclusief energie, klopt deze maatregel van geen kant. Een voorstel om de sociale huur in de Wierden te veranderen in middenhuur, om zo de doorstroming te bevorderen werd gesteund door de PvdA terwijl Leefbaar Almere tegen was. Volgens LA werkt dit alleen maar als je hoog bouwt (in het stadscentrum) of heel klein. Ik ben een promotor van Tiny Houses, maar die zijn niet voor iedereen geschikt. De mensen voor wie die Tiny Houses wel geschikt zijn worden nu ook niet bediend.
Roodschrift: De PvdA vraagt in de gemeenteraad aandacht voor het aantal daklozen dat het afgelopen jaar met 25 procent is toegenomen, onder jongeren tussen de 18 en 22 is dat getal zelfs 50. Vooral mensen met een lager inkomen hebben moeite om de kosten van inflatie bij te benen. Hoe kijkt Leefbaar Almere tegen ontwikkeling van de woonlasten aan?
Marco: Dat zien we met angst en beven tegemoet. Zeker de combinatie van woonlasten, energie en ook zorgverzekeringen. Dit alles samen is rampzalig. Voorstellen om hier vanuit de gemeente een oplossing te bieden kunnen natuurlijk op onze steun rekenen.
Roodschrift: Volgens het Integraal Afspraken Kader (2010) moet Almere jaarlijks 3000 woningen bouwen. De woonvisie belooft 2450 per jaar. Zelfs dat wordt tot op dit moment niet gehaald. Er zijn zo’n 1600 woningen te weinig gebouwd. Hoe gaat Leefbaar Almere ervoor zorgen dat er eindelijk iets gebeurt en er wel voldoende gebouwd wordt?
Marco: Dat is lastig. Vooral bij sociale woningbouw. De woonvisie gaat over doelgroepen. Koophuizen kunnen niet meer in de sector sociale koop gebouwd worden. Er is nu extra druk door statushouders en vluchtelingen. Gewone zoekers hebben op dit moment pech. Leefbaar Almere gaat nu vol voor sociale huur en extra aandacht voor langdurig woningzoekenden. Dat moeten we met een verordening regelen. Vraag blijft of dit ons gegund wordt vanuit Den Haag. Ik heb daar geen toverstafje voor. We zullen wethouder Lindenbergh strak bezig houden met sociale huur.
Roodschrift: Dit college zegt enorme ambities te hebben op het gebied van wonen. Bouwen, bouwen, bouwen is het credo. Dat klink ambitieus, terwijl de uitvoering ervan zwaar tegenvalt. Het is toch ook belangrijk te kijken wat er actueel gebouwd wordt. Op dit moment bouwen we in Almere vooral voor mensen met een hoger inkomen, bouwen voor mensen met een lager inkomen doet Almere het liefst zo min mogelijk, lijkt het. En als er dan goedkoop gebouwd wordt, dan moet het vooral heel klein want anders is het niet te betalen. Op de plek van het voormalige gebouw de Beurs worden zo’n duizend ‘woningen’ gebouwd. Maar de meeste ‘woningen’ die daar komen zijn kleiner of niet veel groter dan dertig vierkante meter. Dat zijn praktijken die we uit steden als Tokio kennen, maar die zou je niet verwachten in een groeistad als Almere. Huurprijs van deze hokken komt dan rond de € 750 en je kunt er nauwelijks een gezin in stichten. Elders betaal je voor een driekamerwoning € 750 tot duizend euro. Hoe gaat LA dat uitleggen?
Marco: We bouwen niet het liefst voor de hogere inkomens. Dat vind ik een zeikzin. Dertig vierkante meter is een riante hotelkamer. Afhankelijk van de extra gemeenschappelijke voorzieningen zou dat best kunnen. Klein is niet per definitie slechter. Een gezin moet echter niet op dertig vierkante meter wonen. Bij kleine woningen moeten meer gemeenschappelijke voorzieningen komen. Voor Leefbaar gaat het niet om vierkante meters maar om woonwensen van de mensen.
Roodschrift: Een huurprijs van een woning met dertig vierkante meter zou volgens het puntensysteem hooguit € 750 euro mogen zijn. Dat is dan in de sociale sector. Dat betekent dat nieuwe bewoners zich bewust moeten zijn van hun rechten en bezwaar moeten aantekenen als de huur hoger uitvalt. Gaan we als gemeente actief de mensen informeren of is dit een taak van de politieke partijen zelf?
Marco: Volgens mij zijn daar in Almere organisaties voor. Ik wil daar nog wel dieper over nadenken. Op dit moment heb ik daar nog geen idee bij. Heeft ook veel te maken met de beschaving van verhuurders.
Roodschrift: Ontwikkelaars krijgen korting op de grondprijs als ze beloven de woningen minimaal twintig jaar lang als middenhuur woningen te verhuren. Dat betekent dat de gemeente de eigenaar/verhuurder van dure huurwoningen subsidieert die vervolgens dikke winst maakt met hoge huren en uiteindelijk de verkoop van de woningen. Nederland heeft met Europa stevig moeten onderhandelen toen het om sociale huur ging. Kan dit dan zomaar?
Marco: Volgens Leefbaar mag dit. Maar we mogen best wat steviger met ontwikkelaars omgaan. We hebben op dit moment wel een crisis vanwege stikstof maar we kunnen best een steviger discussie voeren over het verdienmodel. Wat mij betreft is het niet zo erg als er een procentje minder rendement gehaald wordt.
‘We bouwen niet het liefst voor hogere inkomens. Dat vind ik een zeikzin.’
Roodschrift: Het college heeft in 2020 tweejaarlijks een monitor toegezegd over de woningbouw. In 2021 is die toezegging herhaald op verzoek van de PvdA. Daar is vervolgens niets mee gedaan. Door de ChristenUnie is dat in december vorig jaar geagendeerd. Nu ligt er een toezegging dat het college elk kwartaal zal rapporteren. Volgens het college is monitoren erg moeilijk. Heeft Leefbaar geen behoefte aan informatie?
Marco: Van Leefbaar hoeft het ook niet uitgebreid. Met een dashboard zijn we tevreden. Het hoeft niet heel gedetailleerd. Het college moet er wel bovenop zitten. Het is in de woningmarkt moeilijk leveren met alle crisis. Sociale huur moet nu wel een stevige zet krijgen.
Roodschrift: Vindt Leefbaar, alles in overweging nemend, dat het uitvoeren van de woonvisie voldoende is of zijn er aanpassingen nodig?
Marco: De aantallen kloppen in de woonvisie. We moeten de doelgroepen echter anders benaderen. Binnen de aantallen voor de doelgroepen zijn aanpassingen noodzakelijk. We gaan daar hard op inzetten. Vooral op zoek naar sociale bouw. Visie is mooi maar die bouwt geen woningen.
terug