Armoede: schaamte, drempels en meedoen
Met dank aan Wilma Akkerhuis, Aya Selman, Froukje de Jonge.
Aan de overkant van de gracht staat op een paal een wit houten kastje in een tuin. Je kunt door het glas naar binnen kijken. Iets uithalen mag zomaar en iets erin zetten is ook goed.
Almeerders die in armoede leven moeten slapeloze nachten hebben. Van de zorgen over eten, rekeningen en regels. En om af en toe iets uit een voedselkastje te halen. Nog nooit zag ik bij daglicht een product van eigenaar wisselen.
Toch gebeurt dat. De afgelopen dagen heb ik van lekkere soep, die bovendien in de aanbieding was, dagelijks een pak in het kastje gezet. En elke dag was er een verdwenen. Gelukkig. Hoewel het liefdadigheid is en niet erg des PvdA’s, is er toch iemand mee geholpen – hoewel er ook berichten zijn over pure diefstal.
Schrijnend vindt Wilma Akkerhuis de armoede in de stad. Ze is lid van de Adviesraad Sociaal Domein die de gemeente adviseert op onder meer dit terrein. Wilma maakt zich boos over stille armoede. “Veel mensen redden het niet om het hoofd boven water te houden. En dan moet je weten dat de bijzondere bijstand van de gemeente niet wordt opgemaakt.”
“Er is veel schaamte. Ook onder werkende armen. Kijk naar de zorg, waar mensen keihard werken voor een salaris waarmee je geen gezin kunt onderhouden. Maar je loopt niet met armoede te koop. Ik maak het mee bij de kassa van de supermarkt waar iemand niet alles afrekent omdat ze haar kind eten wil geven. Als ik dan in het stadhuis hoor dat veel mensen de bijzondere bijstand niet weten te vinden...”
Een campagne om daaraan iets te veranderen vindt ze onvoldoende omdat die de mensen die het nodig hebben lang niet altijd bereikt. “Je bent afhankelijk van buren die armoede signaleren of jou erop attenderen dat je er recht op hebt. Vergeet niet dat er onder slachtoffers van armoede veel laaggeletterden zijn. Ambtenaren moeten beter inschatten welke zorgen mensen hebben en actief aanbieden als mensen recht hebben op een voorziening.”
De nood is bekend bij wethouder Froukje de Jonge (Armoeden en schulden). In een Aanvalsplan schrijft ze dat in het stadhuis beleid en processen vereenvoudigd moeten worden. Aanvragen van inwoners vergemakkelijkt. En in Haven komt een toegankelijke plek waar Almeerders terecht kunnen met vragen en advies over energie en geldzaken.
Gestegen energiekosten en inflatie maakten de urgentie van een plan groot. De Jonge: “Het is een dynamisch plan. Afhankelijk van de situatie en omstandigheden bepalen we onze acties. Daarom hebben we de afgelopen maanden extra geïnvesteerd in aanpak van energie-armoede. Ook hebben we iedereen in Almere met een schuldhulptraject benaderd en zo nodig financieel ondersteund om te voorkomen dat trajecten zouden eindigen.”
Ze somt op: “De bedragen voor duurzame gebruiksgoederen van de bijzondere bijstand zijn verhoogd, er zijn extra subsidies uitgekeerd en we hebben extra jobcoaches ingezet om mensen naar werk te begeleiden.” Het lijstje is nog niet compleet want er zijn woningen verduurzaamd en cadeaubonnen uitgegeven voor energiezuinig witgoed.
Het aanvalsplan viel direct goed bij PvdA-raadslid Aya Selman. “Ik ben er blij mee”, zei ze in februari om er meteen nog een paar wensen aan toe te voegen. Want hoe voorkomt de wethouder armoede en hoe voorkomt ze dat steeds meer mensen er de dupe van zijn? In Almere mag niemand van verwarming worden afgesloten die dat niet kan betalen, bedong ze. Ze bepleitte verruiming van de bijzondere bijstand naar 130 procent van het minimum inkomen. En ze gaf prioriteit aan financiële steun voor mondzorg.
“Het is maatwerk”, zegt de wethouder. Iedereen heeft iets anders nodig. Alle maatregelen zijn goed die mensen voldoende bestaanszekerheid geven. Zodat er rust is en ze mee kunnen doen. Meedoen aan opleidingen, werk en aan de maatschappij.”
Dat ziet Froukje de Jonge als pijnlijk: “Het mag niet dat mensen niet mee kunnen doen. Het gaat om meer dan gebrek aan geld. Het gaat ook over een passende woning, zinvolle dagbesteding, sport, onderwijs en gezondheid. Als je geldzorgen hebt, neemt dat in het bestaan van mensen ruimte in. Ik wil drempels weghalen, zodat iedereen mee kan doen.”
Er staan meer dan twintig voedselkasten in Almere. Ze staan er behoorlijk dreigend.
