Een nieuw pensioenstelsel
De onderhandelingen over een nieuw pensioenstelsel willen maar niet vlotten. Zonder de pretentie te hebben dat dit de oplossing is waar iedereen op zit te wachten wil ik toch graag een bijdrage leveren aan de discussie of een verdere individualisering al dan niet een oplossing zou kunnen bieden. Belangrijk probleem in de discussie is rekenrente.
De manier waarop de rekenrente thans wordt vastgesteld is nogal rigide. Er wordt niet of nauwelijks gekeken naar de opbrengsten van de beleggingen van de pensioenfondsen. Waar het doel van een “risicovrij en objectief” vastgestelde rekenrente is het garanderen van een toegezegde uitkering, is het gevolg van de huidige lage rekenrente dat er mogelijk op pensioenen zal moeten worden gekort. Het middel lijkt dus erger dan de kwaal. Temeer daar, voor zover ik weet, nergens is geregeld dat in tijden van een hoge rekenrente (als we die ooit nog meemaken) eventuele kortingen teniet zullen worden gedaan.
Omdat zekerheid belangrijk is volgt er geen pleidooi om de rekenrente dan maar af te schaffen. Wel zou er anders naar gekeken kunnen worden en zouden ook de opbrengsten een rol kunnen spelen bij de manier waarop de reserves vastgesteld dienen te worden. Immers de beleggingshorizon is voor een 25-jarige compleet anders dan voor een 80-jarige.
Een alternatief?
Waar nu voor alle pensioenen de rekenrente gelijk is zou je ook kunnen kijken naar een leeftijdsafhankelijke rekenrente. Daarbij gaat het te ver om voor iedere leeftijd een andere rekenrente aan te houden. Als voorbeeld wil ik uitgaan van 4 groepen: 20-35; 35-45; 45-65 en mensen die inmiddels pensioen krijgen.
Voor de laatste groep zou ik er voor pleiten om de huidige rekenrente te handhaven. Voor de jongere groepen zou ik steeds een groter deel van de in het verleden over de resterende periode behaalde opbrengsten mee willen nemen. Zo wordt de kans op een gedwongen korting kleiner en de zekerheid op een volwaardig pensioen naar mate je ouder wordt steeds groter.
Er zijn dan een aantal varianten mogelijk, ik beschrijf er twee:
- Voor elke leeftijdsgroep wordt de verplichting bepaald door voor de gehele periode de rekenrente te hanteren die bij die leeftijdsgroep hoort;
- Voor elke leeftijd wordt de verplichting bepaald door rekenrentes te hanteren die bij de verschillende leeftijdsgroepen horen.
De tweede variant levert een hogere verplichting en dus meer zekerheid op dan de eerste.
Overgangsmaatregel.
Bij de invoering van een dergelijk stelsel moeten (om te voorkomen dat de gevolgen bij de ouderen worden gelegd) de pensioenfondsen de reserve voor de ingegane pensioenen (inclusief toezeggingen als waardevastheid) in een afzonderlijke reservering aanhouden en deze ook direct op peil brengen. Daar staat tegenover dat eventuele beleggingsopbrengsten over deze reserve te goede komen aan de jongere groepen. Dat zou ook voor een deel van de opbrengsten uit oversterfte (mits een recente sterftetafel wordt gehanteerd) kunnen gelden.
Conclusie
Solidariteit en zekerheid kunnen best samen gaan.
terug